Spoedwet moet warmte betaalbaarder maken

Bron: Woonbond

2 april 2024

Minister Rob Jetten van Economische Zaken en Klimaat komt met een spoedwet, nu een warmte-aansluiting voor huurders vaak duurder is dan een cv-ketel op gas.

Afgelopen woensdag 27 maart debatteerde de Tweede Kamer over de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Deze wet geeft gemeenten het recht om het aardgas in wijken af te sluiten als er een betaalbaar alternatief is. Warmte via warmtenetten is een alternatief voor aardgas. Maar van deze vorm van warmte staat de betaalbaarheid al een tijd onder druk. De minister grijpt de Wgiw aan om hier met spoed iets aan te doen.

Spoedwet verlaagt kosten een beetje

Als de Tweede Kamer de spoedwet aanneemt, dan wordt de verhoging van de energiebelasting op gas vanaf 2025 niet meer meegenomen in het variabele warmtetarief en wordt het vastrecht een beetje verlaagd. Dit samen scheelt zo’n €70 per jaar bij gemiddeld verbruik van 37 GigaJoule (GJ). De Woonbond vindt dit onvoldoende.

Warmte vaak wel duurder dan gas

Warmtenetten spelen een grote rol in de energietransitie. Warmte uit warmtenetten is over het algemeen duurzamer dan warmte uit aardgas. In de Warmtewet staat dat verwarming via een warmtenet voor huishoudens niet duurder mag zijn dan verwarming met een cv-ketel op gas. Dit heet het ‘niet-meer-dan-anders-principe’. Nu blijkt dat juist huurders vaak wel duurder uit zijn als hun woning met stadswarmte wordt verwarmd. Woningcorporaties in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht willen daarom sociale huurwoningen niet meer op een warmtenet laten aansluiten.

Verhuurder moet deel vaste kosten betalen

De Woonbond is al een aantal jaar kritisch op de betaalbaarheid van een warmte-aansluiting voor huurders. Vooral het vastrecht voor warmte is voor huurders veel duurder dan het vastrecht voor gas. Bij een gasaansluiting betaalt een huurder ongeveer €320 vaste kosten (aansluiting en levering). De kosten voor de cv-ketel en het onderhoud zijn voor rekening van de verhuurder. Bij een warmte-aansluiting betaalt de huurder alle vaste kosten, in totaal €795. De Woonbond wil dat verhuurders dit verschil (ongeveer €475) voor hun rekening nemen. Het voorstel van de minister om van iets lagere kosten voor onderhoud van een cv-ketel uit te gaan, lost de hoge kosten voor huurders niet op.

Energiebelasting gas niet in warmtetarief

Hoewel de vaste kosten de grootste bottleneck zijn, vindt de Woonbond dat er ook verbeteringen in het vaststellen van het variabele tarief van warmte nodig zijn. Nu bepaalt de gasprijs inclusief de energiebelasting nog het variabele tarief voor warmte. De overheid verhoogt echter zelf jaarlijks de energiebelasting op gas om stoken op gas onaantrekkelijker te maken en overstappen naar duurzamere warmte te stimuleren. Minister Jetten koppelt deze verhogingen nu eindelijk los van het warmtarief, maar wel dat is rijkelijk laat.

Ga uit van gemiddelde gasprijs

Het variabele tarief voor warmte is gebaseerd op de prijs van gas. Maar daar wordt maar één meetmoment voor gebruikt, namelijk november. Het probleem is dat aan het begin van het stookseizoen de gasprijs juist hoog is. De Woonbond vindt dat voor de prijs van warmte gerekend moet worden met een gemiddelde gasprijs van een aantal meetmomenten in het jaar ervoor.

Warmtewet laat op zich wachten

Uiteindelijk moet de betaalbaarheid van warmtenetten geregeld worden in de nieuwe Wet collectieve warmte, kortweg de Warmtewet. Maar het duurt nog een tijd voordat die nieuwe wet er is. En daarom komt de minister nu met een spoedwet die meegenomen kan worden in de behandeling van de Wgiw. De voorstellen voldoen echter wat de Woonbond betreft niet.

Op 27 maart debatteerde de Tweede Kamer bijna tot middernacht over de wet. De Kamerleden leken niet erg enthousiast over de spoedwet. Waarschijnlijk debatteert de Kamer hier 10 april verder over.